از ورنا تا بینالنهرین
گنجینه ورنا در بلغارستان (هزاره چهارم پیش از میلاد) از نخستین شواهد زیورهای طلاست.
کمی بعد، سومریان در بینالنهرین و سپس مصریان باستان، استفاده از طلا را به اوج رساندند؛
از زیورهای ظریف تا نمادهای آیینی و اشیای تدفینی.
در ورنا، طلای نازککاریشده کنار پیکرههای تدفینی، اهمیت اجتماعی و نمادین این فلز را نشان میدهد.
در میانرودان، زرگران با مفتولسازی و لحیمکاری ابتدایی، فرمهای پیچیدهای خلق میکردند.
در مصر، نقابها و تزیینات آرامگاهی—از جمله در گنجینه توتعنخآمون—جلوهای آیینی به طلا میبخشید.
در فلات ایران، از ایلام تا هخامنشی، طلا در نقش هدایای درباری و زیورهای فاخر حضور پررنگ داشت.
شبکههای باستانی تجارت، دانههای طلا را از رودها و معادن دوردست به کارگاههای شهری میرساندند؛ همانگونه که امروز نیز زنجیره تأمین اهمیت دارد.